Professionals.
Jonge mantelzorgers?
Eerst en vooral: DANKJEWEL. Dankjewel dat je de tijd neemt om aandacht te hebben voor jonge mantelzorgers. Dat is een begin, de eerste stap.
1 op 5 kinderen en jongeren is een jonge mantelzorger.
Een jonge mantelzorger is een kind/jongere tot 25 jaar die opgroeit in een gezin waar een ouder, broer, zus of familielid een (chronische) ziekte, beperking, verslaving of psychische problemen heeft.
Sommige kinderen zorgen al op een jonge leeftijd waardoor dit een vanzelfsprekendheid wordt, de identificatie met deze term verloopt dan ook vaak moeizaam. Anderen worden van de ene op de andere dag jonge mantelzorger waardoor ze sneller herkenning vinden in de term.
Jij kan als professional in de zorg, onderwijs en welzijn een belangrijke rol spelen in erkenning, herkenning en ondersteuning.
Leesvoer.
Effecten
Jonge mantelzorgers zijn verre van kwetsbare kinderen en jongeren. Ze stellen zich vaak meer verantwoordelijk op, hebben een groter empathisch vermogen en zijn zelfstandiger + onafhankelijker.
Een te grote zorglast/verantwoordelijkheid kan gepaard gaan met volgende signalen:
- fysiek welzijn: oververmoeid, spanningsklachten, gebrek aan lichaamsbeweging, ongezonde voeding, gebrek aan toegang tot gezondheidszorg, gebruik van drugs, alcohol, zelfbeschadiging of andere schadelijke copingstrategieën.
- emotioneel welzijn: stress, zorgen, onzekerheid, angsten en depressieve klachten.
- sociaal welzijn: minder tijd voor hobby’s en vrienden, weinig vrije tijd en ruimte voor zelfontplooiing, destructief gedrag.
- onderwijs: minder aanwezig, lagere resultaten, spijbelen, slechte concentratie, onrustig, weinig motivatie.
Bijkomende uitdagingen voor jonge mantelzorgers kan een thuissituatie zijn waar er een laag inkomen is, éénoudergezinnen of waar er huiselijk geweld aanwezig is.
Vroege identificatie is cruciaal om de negatieve impact te verminderen en de stap naar ondersteuning mogelijk te maken. Hierbij staat sensibilisering + identificatie centraal zodat jonge mantelzorgers zich kunnen herkennen in hun rol.
Jonge mantelzorgers worden vaak door niemand gezien in hun omgeving. De zorg dat ze verlenen verbergen ze dan ook onder de mantel ‘maar het is toch normaal’. Als professional kan je deze kinderen en jongeren de erkenning geven die ze verdienen en nodig hebben om het verder te kunnen dragen.
Durf dus de vraag stellen: “Zorg je voor iemand?”
Identificatie is de eerste stap richting ondersteuning. Jonge mantelzorgers zijn een diverse doelgroep met een nog grotere diversiteit in ondersteuningsnoden. Er bestaat dan ook geen algemeen recept van ondersteuning.
Gebruik deze lijst als leidraad in een dialoog met de jonge mantelzorger om de noden in kaart te brengen:
​
-
Iemand om mee te praten, toon dat ze niet alleen zijn en je hun zorgrol ziet en waardeert
-
Informatie over de ziekte, verslaving, beperking of psychische kwetsbaarheid
-
Geef de kans om vragen te stellen
-
Noodplan: wat kunnen ze doen in een crisis
-
Praktische hulp of mentale ondersteuning (verwijs bv. door naar TEJO of Overkop)
-
De link naar school maken: weet de school van de zorgsituatie? Wil de jonge mantelzorger graag dat ze het weten? Is er ondersteuning beschikbaar?
Identificatie
Ondersteuning
Verwijs door naar ZoJong! voor
erkenning, activiteiten, informatie en
tips & tricks over jonge mantelzorg.
​
- Nood aan mentale ondersteuning? Check
tejo.be & overkop.be
​
- KOPP:
smiles.be & familieplatform.be
- KOV:
Alateen Jongeren & infoboekje (14-18 jaar) & infoboekje (-14j) & De Druglijn
Waar kunnen ze terecht?
We hebben leuke (als in: écht leuke) flyers en posters. Klik hier en vraag ze aan.